Mało znane sposoby obrony dóbr kultury

Nietypowe instrumenty planowania przestrzennego to także niektóre narzędzia z zakresu prawa ochrony zabytków. Na czym one polegają?

Stosownie do art. 1 ust. 2 pkt 4 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 503; dalej u.p.z.p.) w planowaniu przestrzennym uwzględnia się wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej. Sam przepis art. 1 ust. 2 u.p.z.p. jest tylko dyrektywą wskazującą cele, którymi organy gmin powinny się kierować w uchwalaniu studiów kierunków i rozwoju gminy, uchwalaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy. Przepisy u.p.z.p. przewidują różne instrumenty służące realizacji tej dyrektywy (np. w zakresie konieczności uzyskania opinii do projektu planu miejscowego od wojewódzkiego konserwatora zabytków art. 17 pkt 6 lit. a u.p.z.p.). Realny wpływ na ukształtowanie zabudowy na terenie gminy mają instrumenty prawne określone ustawą z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 840; dalej: u.o.z.). Przy czym zasady funkcjonowania niektórych z takich instrumentów zostały przez ustawodawcę wprost powiązane z przepisami u.p.z.p.

Instrumenty te mają w praktyce wpływ nie tylko na sferę planistyczną. Oddziałują one też na przebieg procesu inwestycyjnego, czyli postępowanie dotyczące wydawania pozwoleń na budowę oraz realizację budowy....